Podatkowe rozliczenie dotacji – najważniejsze informacje

Przedsiębiorcy mają możliwość korzystania z różnych dotacji, co też chętnie robią. Podatkowe rozliczenie dotacji może być problematyczne – powoduje ona bowiem różne skutki na płaszczyźnie zarówno VAT, jak i PIT. Tym samym, dotacja może być różnie ujmowana w ewidencjach.

Dotacja to bezzwrotna pomoc finansowa udzielana ze środków publicznych instytucji, organizacji, przedsiębiorstwu w celu finansowego wsparcia określonego przedsięwzięcia lub prowadzenia bieżącej działalności.

Dotacje dzielą się na:

  • podmiotowe, udzielane jednostce ze względu na rodzaj prowadzonej przez nią działalności,
  • przedmiotowe, udzielane jednostce na wytwarzane przez nią produkty, sprzedawane towary czy świadczone usługi.

Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych przychodami są między innymi pieniądze i wartości pieniężne. Oznacza to, że dotacje otrzymywane przez podatników zasadniczo spełniają warunek uznania ich za przychód.


Otrzymanie dotacji a przychód z działalności gospodarczej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PIT za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą skutki otrzymania dotacji zostały określone w art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT, zgodnie z którym dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia:

  • nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej – w przypadku, gdy są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których zgodnie z art. 22a–22o ustawy o PIT dokonuje się odpisów amortyzacyjnych,
  • stanowią przychód z działalności gospodarczej – w przypadku, gdy zostały otrzymane przez podatnika na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków innych niż środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne.

Zasadniczo dotacje otrzymane na wytworzenie i zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (zakupy inwestycyjne) nie stanowią przychodu podatkowego. Natomiast otrzymanie dotacji, z której został sfinansowany zakup składników majątku innych niż środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, stanowi taki przychód, co jednak nie oznacza, że zwiększa on podstawę opodatkowania, którego powstanie powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Wolne od podatku dochodowego są bowiem m.in.:

  • jednorazowe środki z Funduszu Pracy przyznane przez starostę osobie bezrobotnej na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przeznaczone na podjęcie działalności, w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak od 6-krotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia (art. 21 ust. 1 pkt 121 ustawy o PIT),
  • dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego (art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o PIT),
  • płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców (art. 21 ust. 1 pkt 136 ustawy o PIT),
  • środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o PIT).

Wydatki sfinansowane dotacją jako koszt podatkowy

Według ustawy o PIT w większości przypadków wydatki na zakup towarów i usług, które zostały sfinansowane dotacją wolną od podatku dochodowego, nie mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów. Wynika to z art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy o PIT, który stanowi, że do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 46, 47a, 47c, 47d, 116, 122, 129, 136 i 137 ustawy o PIT.

Natomiast w przypadku, gdy z otrzymanej dotacji zostanie sfinansowane nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, to do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć odpisów z tytułu zużycia tych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, dokonywanych od tej części ich wartości, która została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Na tej podstawie z kosztów podatkowych zostały wyłączone odpisy amortyzacyjne naliczone od tej części wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, która została sfinansowana dotacją.